Każdy z nas zdaje sobie sprawę jak łatwo jest się nabawić urazu na skórze, przez który powstanie problematyczna w wygojeniu rana. Po każdej sytuacji powodującej uszkodzenie ciała zastanawiamy się jak będzie przebiegał proces gojenia i czy zranienie nie pozostawi po sobie niechcianej pamiątki w postaci blizny.
Spis treści
Pielęgnacja blizn – jak uniknąć problemów?
Przestrzegając kilku zasad od momentu powstania rany na skórze, możemy uniknąć problemów przy gojeniu, a następnie pojawienia się nieestetycznej blizny:
Oczyszczanie rany oraz dezynfekcja
Należy bezwzględnie oczyścić i przemyć ranę zimną wodą. Wszelkie odpryski i dodatkowe zanieczyszczenia można usunąć wysterylizowanymi cążkami, a następnie obmyć zranione miejsce mydłem i osuszyć czystym ręcznikiem. Trzeba przy tym wziąć pod uwagę, że drażniące środki myjące i alkohol mogą podrażnić ranę i wydłużyć proces gojenia.
Zabezpieczenie rany
Prawidłowo opatrzona rana łatwiej i szybciej się goi, co przyczyni się do mniejszej widoczności blizny w przyszłości. W przypadku ran większych rozmiarów należy użyć opatrunku, który zapewni odpowiednie warunki dla gojenia się rany. Niewielkie skaleczenia można zakleić plastrem bądź jałowym kompresem. Poważne i przewlekłe rany powinny być opatrzone opatrunkiem po konsultacji z lekarzem.
Nawilżanie strupów
Tkanki rany powinny zagoić się samoistnie. Powstanie strupa oznacza nieprawidłowe gojenie się ran, gdyż pod strupkiem może wytworzyć się blizna przerostowa. Dlatego strupki z rany pooperacyjnej powinniśmy usuwać poprzez odmoczenie ich wilgotnym gazikiem. Nawet jeśli w prawidłowy sposób zatroszczyliśmy się o ranę, może ona nadal pozostawić po sobie bliznę. Dzieje się tak, ponieważ niektóre osoby mają naturalne predyspozycje do bliznowacenia, a także są miejsca na ciele, na których łatwiej tworzą się blizny.
Co ważne, rana nie musi być dotkliwa lub głęboka, żeby pozostawić po sobie bliznę. Blizny częściej wytwarzają się w miejscach na skórze, które w trakcie poruszania się ciała poddawane są napięciu lub uciskowi. Z tego względu klatka piersiowa, ramiona, plecy i stawy są obszarami, gdzie blizny łatwiej się formują.
Zaprzestanie ćwiczeń na górne partie ciała oraz podnoszenia ciężkich przedmiotów w trakcie gojenia się blizn może ułatwić proces leczenia i gojenia się blizny. Prawidłowo zagojona blizna jest jasna i płaska, ale w niektórych przypadkach może dojść do jej patologicznego rozrostu. Tworzą się wtedy blizny przerostowe i keloidy, których formowanie się jest spowodowane nadprodukcją kolagenu w miejscu urazu.
Bliznowacenie skóry – kilka sposobów, aby je zminimalizować:
Używanie filtrów słonecznych
- świeża blizna- należy ją chronić przed ekspozycją na światło słoneczne, gdyż jego promienie powoduje jej przyciemnienie i wydłuża proces gojenia. Dzieje się tak ze względu na fakt, że promienie ultrafioletowe stymulują komórki wytwarzające pigment (melanocyty), co wiąże się z pojawiającymi się przebarwieniami.
- W celu ochrony blizny należy przed wyjściem na zewnątrz nałożyć krem z szerokim spektrum ochrony przeciwsłonecznej (30 SPF lub wyższy), unikać ekspozycji na światło słoneczne w godzinach 10:00-14:00 oraz pamiętać o ponownej aplikacji kremu z filtrem po aktywności fizycznej lub przebywaniu na basenie.
- plastry silikonowe na blizny – przyklejenie ich trzy tygodnie po powstaniu urazu przyczynia się do prawidłowego gojenia i rozjaśnienia blizny. Plastry silikonowe są dostępne w aptekach lub w autoryzowanym sklepie internetowym. Zmniejszają one widoczność blizn, poprawiają ich wygląd i elastyczność oraz łagodzą ból i świąd. Jeden plaster silikonowy można stosować maksimum przez 5 dni, jednak najlepszy efekt uzyskuje się wymieniając go co 24h. Raz dziennie należy zdjąć plaster, oczyścić bliznę neutralnym mydłem i osuszyć.
- Tym, co wyróżnia plastry silikonowe na tle innych dostępnych na rynku preparatów jest łatwość i wygoda przy ich stosowaniu oraz dyskrecja, jaką zapewniają – są bezwonne i zupełnie przezroczyste na skórze. Plastry są nowoczesną i wygodną metodą terapii i pielęgnacji blizn. Wyróżniają się na tle żeli i maści tym, że po ich aplikacji nie trzeba czekać aż wyschną lub wchłoną się w skórę. Raz naklejony plaster może pozostać na skórze przez 24 godziny do 5 dni. Przed kąpielą należy odkleić plaster, a po osuszeniu ciała można przykleić go ponownie.
Maści i kremy
Co zrobić by rany szybciej się goiły? na rynku jest wiele drogich kremów, których działanie można poddać pod wątpliwość ze względu na brak naukowych dowodów co do ich skuteczności. Warto jednak sięgnąć po kremy lub maści zawierające w sobie wyciąg z cebuli lub witaminę E, jednak należy przy tym pamiętać o częstotliwości, z jaką należy stosować takie środki – aby zobaczyć jakiekolwiek rezultaty, należy smarować bliznę kilkukrotnie w ciągu dnia przez okres minimum 8 tygodni.
Iniekcja sterydowa
Pomaga ona spłaszczyć rozrośnięte blizny, ale wymagana jest długotrwała terapia Pod uwagę powinno się wziąć fakt, że zabiegi tego typu nie dają trwałych efektów i powtórzenie serii iniekcji może okazać się niezbędne.
Laserowe usuwanie blizn
Przeprowadza się ją na dwa sposoby: przerośnięta blizna jest usuwana laserowo lub wykonuje się regularne i przewidywalne uszkodzenie głębokich warstw skóry w okolicy blizny, co przyczynia się do pobudzania i wzmożonego regenerowania struktury skóry. W efekcie uzyskuje się nową, lepszą strukturalnie tkankę. Pomiędzy zabiegami laserowymi warto jest uzupełnić terapię plastrami lub żelami silikonowymi, aby stworzyć tworzącej się od nowa bliźnie idealne warunki do regeneracji.
Metody chirurgiczne
Nie jest możliwe całkowite usunięcie blizny poprzez zabieg operacyjny, ale osiągalne jest zmniejszenie jej rozmiarów, głębokości lub koloru. Nie zaleca się używania metod chirurgicznych w przypadku keloidów oraz blizn przerostowych, ponieważ po usunięciu może nastąpić ich nawrót i rozrastanie się do większych rozmiarów niż przed operacją.
Jeżeli jednak wycięcie chirurgiczne jest konieczne, po wycięciu należy zastosować profilaktykę blizny, gdyż rozcięta skóra od początku tworzy nową bliznę. Wtedy należy stworzyć tworzącym się tkankom odpowiednie warunki do regeneracji, poprzez zastosowanie plastrów lub żeli silikonowych, które są zalecane jako terapia pierwszego rzutu w profilaktyce blizn. Przy okazji blizn, należy pamiętać o tym, że przy niektórych typach urazów należy obowiązkowo skontaktować się z lekarzem.
Do takich sytuacji zaliczamy przypadki ran, które:
- obficie krwawią nieprzerwanie przez 5-10 minut
- są głębokie lub mają rozległy rozmiar
- są zlokalizowane w pobliżu oczu lub na twarzy
- są mocno zanieczyszczone lub zostały spowodowane przez zabrudzony przedmiot
- są ranami szarpanymi
- są wynikiem ugryzienia przez zwierzę lub człowieka
- są bolesne lub wykazują oznaki zakażenia (podwyższona temperatura i nadwrażliwość w obrębie rany, wyciek żółtego lub zielonego płynu, opuchlizna, gorączka, dreszcze, bóle ciała).
