Blizny po oparzeniu są zazwyczaj nieestetyczne. Przypominają także o traumatycznych wspomnieniach oraz bólu, który towarzyszył w trakcie ich powstania. Jak pozbyć się starej blizny po oparzeniu? Co na blizny po oparzeniu będzie najskuteczniejsze?
Spis treści
Czym są oparzenia i jakie są stopnie oparzeń?
Oparzenie to uszkodzenie skóry, powstałe na skutek działania ciepła, ognia, prądu elektrycznego, promieni słonecznych czy żrących substancji chemicznych. Wyróżnia się trzy stopnie głębokości oparzenia, w zależności od tego jakie tkanki obejmuje.
- Oparzenia pierwszego stopnia. Obejmują tylko naskórek i zwykle nie pozostawiają po sobie blizn. W tym wypadku objawami oparzenia są: zaczerwieniony naskórek, mocne swędzenie i pieczenie. Objawy ustępują zazwyczaj po kilku lub kilkunastu dniach.
- Oparzenia drugiego stopnia, zazwyczaj dzielone na IIA i IIB. Oparzenia IIA, czyli powierzchowne, obejmują naskórek oraz część skóry właściwej. Na skórze pojawiają się pęcherze wypełnione surowiczym płynem. W zależności od tego, jak rany będą pielęgnowane, różne jest ryzyko pozostania blizn. Przedwcześnie pęknięte pęcherze mogą utrudnić gojenie i doprowadzać do powstawania blizn.
Oparzenia IIB, czyli głębokie, obejmują naskórek oraz skórę właściwą. Po tego typu oparzeniach zostają blizny.
- Oparzenia trzeciego stopnia. Oparzenia, które obejmują skórę właściwą, a także naczynia, nerwy skórne, podskórną tkankę tłuszczową. Powstałe na skutek oparzeń trzeciego stopnia blizny są bardzo widoczne. Zdarza się, że po takim oparzeniu niezbędne jest przeszczepienie skóry.
Jak uniknąć blizny po oparzeniu?
Proces gojenia się blizny po oparzeniu zależy od tego, jak głębokie było uszkodzenie skóry, ale również od genetycznych predyspozycji i dbałości o ranę w trakcie jej gojenia. Bliny po oparzeniach nie da się uniknąć, co gorsze: najczęściej przyjmują postać przerostową oraz keloidową, przez co są bardzo widoczne. Może to być dużym problemem dla osoby, która je posiada, zwłaszcza jeśli są to na przykład blizny po oparzeniu na twarzy.
Blizny po oparzeniach zwykle pojawiają się w ciągu pierwszych kilku miesięcy po wypadku, który doprowadził do uszkodzenia skóry. W miejscu rany organizm produkuje kolagen, który pomaga uzupełnić ubytki tkanki. Blizna przyjmuje swój ostateczny kształt ok. 6 miesięcy po oparzeniu. Z czasem nieco blednie i staje się bardziej płaska i miękka.
Niestety, w przypadku blizn po oparzeniach bardzo często proces ten nie przebiega prawidłowo – włókna kolagenowe rozrastają się niekontrolowanie, co sprawia, że ślad po oparzeniu bardzo źle wygląda. Tworzą się wówczas blizny przerosłe (nie wychodzące poza obszar oparzenia, ale mające ciemny kolor i wypukły kształt) lub keloidowe (wyrastające poza ranę). Takie blizny mogą powodować swędzenie, co jest spowodowane uszkodzeniem gruczołów łojowych w wyniku poparzenia. Ich brak prowadzi do wysuszenia skóry i świądu.
Dodatkowym problemem jest to, że blizny przerosłe znajdujące się w miejscach zgięć stawów, mogą utrudniać ruchomość kończyny – to tzw. przykurcze. Jeśli obejmują one nogi, osoba z blizną po oparzeniu może mieć trudności z kucaniem czy chodzeniem, jeśli przykurcze obejmują tułów i ramiona, – mogą utrudniać codzienne czynności, np. mycie czy ubieranie się. Niektórych przykurczów nie da się uniknąć, ale wielu można zapobiec poprzez prawidłową rehabilitację blizny.
Blizny po oparzeniach – jak się ich pozbyć?
Wiele osób marzy o usunięciu blizn, zwłaszcza jeśli są to stare blizny po oparzeniach, co do których nie ma nadziei, że znikną samoistnie.
Usuwanie blizn jest procesem długotrwałym, wymagającym cierpliwości i systematyczności. Efekty terapii zależne są od tego, w jaki sposób doszło do oparzenia – najgorzej goją się blizny po oparzeniach żrącymi środkami chemicznymi.
Przez wiele lat uważano, że najlepszym sposobem leczenia blizn przerostowych po oparzeniach jest presoterapia, czyli uciskanie ich opatrunkami lub ubraniami uciskowymi. Trzeba je nosić przez 23 godziny na dobę, co jest uciążliwe i nie zmniejsza bólu ani swędzenia. Dlatego metoda ta zaczyna być wypierana przez inną, polegająca na stosowaniu silikonu.
Plastry silikonowe na blizny po oparzeniach, np. Sutricon, to kawałki cienkiego, elastycznego silikonu. Zatrzymują wilgoć w skórze i stwarzają najlepsze warunki do gojenia się blizny. Dzięki temu nie tylko poprawiają jej wygląd, ale i eliminują uporczywe swędzenie (zapobiegają wysuszeniu skóry). Plastry silikonowe można nosić same lub pod ubraniem uciskowym.
Specjaliści zalecają również korzystanie z żeli silikonowych do masowania blizny, czyli do jej tzw. mobilizacji. Taki masaż może pomóc złagodzić i zmniejszyć wrażliwość blizny, a w połączeniu z rozciąganiem skóry, może sprawić, że blizna będzie mniej przykurczona i bardziej miękka.
Stare blizny po oparzeniach można usunąć za pomocą krioterapii lub zabiegu laserem. Są to jednak dosyć inwazyjne i kosztowne metody walki z bliznami i powinny być stosowane w ostateczności, kiedy wcześniejsze metody walki z blizną już zawiodły. Niektórzy decydują się również na leczenie chirurgiczne polegające na wycięciu fragmentu blizny i zastąpieniu jej skórą przeszczepioną z innego miejsca ciała.
