Blizny to nieprzyjemne dla oka pamiątki po uszkodzeniu skóry spowodowanym chorobą, zabiegiem operacyjnym czy urazem. Jak długo goją się blizny i jak skutecznie się ich pozbyć?
Operacja wyrostka robaczkowego, poród przez cesarskie cięcie czy zwykły trądzik – wszystkie te sytuacje mogą pozostawić na skórze nieestetyczne blizny. Ich wygląd i kolor mogą być różne, podobnie jak czas gojenia się rany. Warto dowiedzieć się więcej na temat procesu gojenia blizn, by skutecznie przyspieszyć regenerację skóry.
Spis treści
Czym jest blizna?
Blizna to uszkodzenie skóry, najczęściej w wyniku urazu. Tam, gdzie naturalna ciągłość skóry zostaje naruszona, a jej powłoki przerwane, powstają nieestetyczne zgrubienia, które nie wyglądają dobrze. Czas gojenia rany jest uzależniony od tego, co spowodowało bliznę – szybciej zagoją się płytsze blizny po trądziku czy ospie niż rany pooperacyjne. Proces regeneracji skóry można jednak znacząco przyspieszyć, stosując właściwą pielęgnację. Miejsce z blizną wymaga szczególnej troski, a jej zaniechanie może doprowadzić do tego, że skóra nie tylko będzie goiła się wolniej, ale na jej powierzchni powstaną nieestetyczne zgrubienia, które tylko pogorszą samopoczucie rekonwalescenta.
Przyczyny blizn
Blizny mogą powstać na skórze na skutek:
- trądziku i chorób skóry,
- ospy,
- zabiegu kosmetycznego (np. usunięcia pieprzyka),
- zabiegu operacyjnego,
- porodu przez cesarskie cięcie,
- oparzenia,
- wypadku,
- ugryzienia (np. zwierzęcia domowego).
Jak wygląda blizna?
Kolor i wygląd blizny jest uzależniony od jej przyczyny. Rany pooperacyjne najczęściej są mocno czerwone, niekiedy nawet krwiste. Mogą być poszarpane lub gładkie, a ich wygląd w dużej mierze zależy od cięcia chirurga. Choć początkowo nie wyglądają dobrze i są widoczne z daleka, z biegiem czasu zaczynają blednąć. Gdy rana w pełni się zagoi, blizna przyjmuje kolor ciała i staje się niemal niewidoczna gołym okiem – tak dzieje się np. z bliznami po operacji brzucha (wyrostka robaczkowego czy innego zabiegu, a także porodu drogą cesarskiego cięcia).
Procesy regeneracyjne zachodzą w skórze bardzo szybko, niemal natychmiast po dokonaniu urazu. To z tego względu bardzo stopniowo blizny stają się jaśniejsze. Blizny po trądziku, początkowo również czerwone i bardzo wyraźne, z czasem zaczynają stawać się bledsze i coraz mniej widoczne.
Najtrudniej goją się blizny po oparzeniu, które nie tylko są czerwone, ale też twarde. Leczenie ich w dużej mierze polega na zmiękczeniu skóry i mocnym nawilżeniu uszkodzonych powierzchni. To stymuluje skórę do odnowy i przyspiesza regenerację.
Kształt blizny
Blizny mogą mieć różny kształt: być poszarpane lub gładkie, wypukłe lub wklęsłe, twarde lub wyraźnie grubsze od zdrowej skóry. Ich kształt i wygląd są też uzależnione od miejsca, w jakim powstały. Inaczej wyglądają i goją się blizny na twarzy, a inaczej na klatce piersiowej czy brzuchu.
Rodzaje blizn
Wyróżnia się trzy główne rodzaje blizn:
- przerostowe – to blizna wypukła, która powstaje na skutek nieprawidłowych procesów gojenia skóry spowodowanych np. zakażeniem rany;
- zagłębione – to blizna wklęsła, która wygląda jak wgłębienie w skórze. Takie blizny mogą powstać na skutek trądziku czy ospy;
- bliznowce – powstają np. po cesarskim cięciu, gdy skóra na brzuchu jest mocno napięta i elastyczna (np. w kolejnej ciąży).
Jak długo goją się blizny?
Czas gojenia blizn jest uzależniony od tego, co spowodowało ranę. Blizny po chorobie (np. potrądzikowe) zagoją się szybciej niż blizny po operacji, w której czasie doszło do przerwania powłok brzusznych. Proces gojenia blizny rozpoczyna się tuż po urazie, a odpowiednia pielęgnacja rany może pomóc go przyspieszyć. Przyjęło się jednak uważać, że blizny mogą goić się nawet kilka lat, a na czas ten wpływają m.in. czynniki genetyczne, tryb życia, dieta, stosowane kosmetyki i rytuały pielęgnacyjne.
Na szczęście w domowym zaciszu można zrobić wiele, by przyspieszyć proces gojenia blizn. Na rynku znajdziemy różnego rodzaju produkty do pielęgnacji, które przyspieszają regenerację skóry. Są to między innymi maści, peelingi czy plastry. Co warto o nich wiedzieć i jaki rodzaj leczenia wybrać?
Maści i żele na blizny
Maści na blizny zawierają składniki, które przyspieszają regenerację skóry. Często jest to witamina A, która wspomaga procesy odnowy skóry, a także rozjaśnia blizny. Oprócz witaminy A w preparatach do pielęgnacji uszkodzonej skóry znajduje się alantoina, która łagodzi podrażnioną skórę, zapobiega też odczuwaniu świądu. W maściach znajdziemy też inne składniki, m.in. różnego rodzaju oleje, które natłuszczają i zmiękczają podrażnioną skórę, oraz wyciągi roślinne poprawiające jej kondycję.
Maści zastosowane na bliznę, mają również kilka minusów, o których warto pamiętać. W głównej mierze mają one rozjaśnić bliznę, natomiast nie wpływają na jej całkowity wygląd. W przypadku blizn wychodzących ponad stan skóry, tzw. blizn przerostowych i keloidów, nie przyniosą one zadowalających rezultatów. Według międzynarodowych wytycznych terapią pierwszego rzutu w przypadku leczenia tego typu blizn są preparaty z zawartością silikonu.
Do preparatów na blizny zaliczymy również żele silikonowe (np. Sutricon® żel), które uelastyczniają skórę i przyspieszają terapię blizn. Preparaty z silikonem bardzo szybko wysychają na skórze, pozostawiając tym samym warstwę ochronną na bliźnie, i nie pozostawiają na skórze tłustego filmu, więc można je stosować nie tylko na ciało, ale również pod makijaż. Eliminują także nieprzyjemne dolegliwości związane z istnieniem blizn, takie jak świąd, uczucie ciągnięcia czy swędzenia. Żel silikonowy zastosowany na skórę ma za zadanie rozjaśnić, wygładzić i zmniejszyć widoczność blizn.
Stosowanie maści i żeli jest bardzo proste – wystarczy ją nanieść na dokładnie oczyszczoną i osuszoną bliznę, a następnie pozostawić na kilka minut do wyschnięcia. Należy również pamiętać, że preparaty na blizny stosujemy na całkowicie wygojoną skórę, czyli wtedy, kiedy nie ma rany, nic się z niej nie jątrzy i nie ma strupków.
Plastry na blizny
Plastry na blizny (np. wyrób medyczny Sutricon®) to świetna metoda regeneracji skóry, która normalizuje produkcję kolagenu i przyspiesza terapię blizn. Ich skuteczność została potwierdzona w badaniach klinicznych, dlatego powinny być traktowane jako preparat pierwszego wyboru. Plastry są cienkie i niemal niewidoczne, ściśle przylegają do skóry i izolują ją od czynników zewnętrznych. Przez 24 godziny stale naciskają i masują bliznę, dzięki czemu są tak skuteczne.
Plastry Sutricon® są polecane do stosowania już na wczesnym etapie leczenia, gdy tylko rana się zagoi, co wpływa pozytywnie na procesy regeneracyjne naskórka. Równie skuteczne są w przypadku leczenia starych blizn (nawet kilkuletnich) – mogą je także spłycić i rozjaśnić. W takim przypadku polecane jest jednak dłuższe stosowanie plastrów.
Peelingi mechaniczne
Do spłycania blizn i redukowania ich kolorytu wykorzystuje się również peelingi mechaniczne. Pomagają one złuszczyć naskórek, dzięki czemu przyspieszają jego odnowę. Tego rodzaju peelingi przeprowadzane są w gabinetach kosmetycznych w znieczuleniu miejscowym. Po zabiegu skóra może być tymczasowo podrażniona, wymaga intensywnej pielęgnacji.
Leczenie blizn
Leczenie blizny i pielęgnacja uszkodzonej skóry powinny być uzależnione od rodzaju blizny. Blizny przerostowe wymagają innych zabiegów niż bliznowce. Warto poznać te różnice, by nie tylko odpowiednio dobrać rytuały pielęgnacyjne, ale też sobie nie zaszkodzić.
- Blizny przerostowe – w przypadku blizn wypukłych, które często są bardzo twarde, dobrze sprawdzają się zabiegi zmiękczające i natłuszczające skórę. Taką bliznę trzeba często masować i rozcierać, dbać o prawidłowe nawilżenie skóry. Tym, co może znacznie poprawić wygląd blizny i zmniejszyć jej wypukłość, są plastry silikonowe. Plastry Sutricon® zmniejszają wypukłość blizny średnio o 28 procent, zmniejszają jej unaczynienie o 42 procent i poprawiają ogólny wygląd o 43 procent[1]. Pomocne mogą okazać się też maści, które mają w składzie silikony albo zabiegi kosmetyczne z wykorzystaniem lasera.
- Blizny zanikowe – blizny wklęsłe, które powstają na skutek trądziku czy choroby skóry. Często stosuje się leczenie laserowe lub za pomocą osocza bogatopłytkowego.
- Bliznowce – w przypadku bliznowca leczenie może być bardziej skomplikowane, ponieważ bliźnie tego rodzaju może towarzyszyć stan zapalny. Niekiedy stosuje się leczenie za pomocą leków zawierających steroidy. Pomocne są także maści steroidowe oraz ostrzykiwania.
Blizny po trądziku
Blizny po trądziku mogą występować nawet w 90 procentach przypadków osób zmagających się z trądzikiem. Często są wynikiem nieprawidłowego leczenia lub błędów pielęgnacyjnych (np. wyciskania ropnych krost). Blizny potrądzikowe często są wklęsłe i wyglądają jak wgłębienia na skórze. Są nieestetyczne i widoczne z daleka.
W przypadku blizn potrądzikowych najskuteczniejszą metodą leczenia jest laser, który stymuluje włókna kolagenowe do wzrostu i odnawia naskórek. W leczeniu blizn po trądziku można stosować też frakcyjną radiofrekwencję mikroigłową, a także sięgnąć po plastry silikonowe, które zmniejszają widoczność blizn i poprawiają komfort psychiczny.
Blizny po ospie
Blizny po ospie często mają podobny charakter jak blizny po trądziku. Są wklęsłe, przypominają wyżłobienia w skórze. W leczeniu wykorzystuje się terapię laserową, która stymuluje produkcję kolagenu. Polecane są również plastry silikonowe, a także żele czy maści.
Blizny po oparzeniu
Skóra po oparzeniu wymaga szczególnej troski, intensywnego nawilżania i natłuszczania. Dobrze sprawdzają się plastry silikonowe, które izolują uszkodzoną skórę od ubrania, dzięki czemu zmniejszają ból i nieprzyjemne dolegliwości związane z poparzeniem. Oprócz tego przyspieszają regenerację naskórka. Poparzoną skórę można także smarować maściami z silikonem, natomiast niewskazane są peelingi i żadne inne zabiegi drażniące.
Jaki preparat wybrać do leczenia blizn?
Podsumowując, na rynku znajdziemy różnego rodzaju produkty do pielęgnacji blizn. Preparatem pierwszego wyboru powinny być plastry silikonowe, których skuteczność została udowodniona badaniami klinicznymi, takie jak Sutricon®. Do pielęgnacji skóry, na której powierzchni widnieją blizny, można stosować również maści z silikonami.
[1] Ocena skuteczności silikonowych plastrów Sutricon® w poprawie wyglądu blizn – badanie aplikacyjne przeprowadzone przez ośrodek badawczy J.S.HAMILTON POLAND SP. z o.o., Gdańsk, 2021.
